مدیریت همگانی در آموزه‌های وحیانی

کتاب مدیریّت همگانی در آموزه‌های وحیانی/ نگارنده دکتر مهندس احمدعلی افتخاری

نویسنده در بخشی از این کتاب به مدیریت بحران اشاره کرده و آورده است: «نگرش سنتی به مدیریت بحران نگرشی منفی بوده، همانند فرونشاندن آتش توسط مدیر تلقی می شده است. با این تعبیر که مدیر بحران در انتظار خراب شدن کارها می نشیند و پس از بروز تخریب، سعی می کند تا ضرر ناشی از خرابی ها را محدود کند. ولی در تطور معانی این واژه به تازگی معنای مثبت و بهتری برای آن پیدا شده است.

بر اساس معنای اخیر، همواره باید مجموعه ای از طرح ها و برنامه های عملی برای برخورد با تحولات احتمالی آینده در داخل سازمان ها تنظیم شود و مدیران باید درباره اتفاقات احتمالی آینده بیندیشند و آمادگی برخورد با رخ دادهای غیرمترقبه را کسب کنند، بنابراین مدیریت بحران بر ضرورت پیش بینی منظم و کسب آمادگی برای برخورد با آن دسته از مسائل داخلی و خارجی که به طور جدی شهرت، سودآوری یا حیات سازمان را تهدید می کنند، تاکید دارد.

روش خداوند متعال در مدیریّت، بی‌خطا، قابل‌کشف و معرّفی و الگویی برای پیروی است. راه کشف این شیوه­ی مدیریّتی همان قرآن کریم است؛ مانند صفات برجسته­ای چون: علم، بردباری، قدرت، عفو و رحمت که قابل تأسّی­اند.

برای مشاهده کتب برتر مدیریت کلیک نمایید

صفت مدیریّت از صفات فعل خداست که بر اساس اسمای حُسنای الاهی شکل می­گیرد؛ یعنی همان حقایق هستی که به حضرت آدم «علیه السّلام» تعلیم داده شد و به فرشتگان عرضه شد و همین امتیاز سبب فضیلت و کرامت و ارجحیّت آدم بر فرشتگان گردید و جانشین آدمی در زمین شد.

در حقیقت، تعلیم اسمای حُسنای الاهی، تجهیز انسان کامل بود به ابزاری که به‌وسیله‌ی آن در صراط مستقیم قرار گیرد و به شایستگی به حیات طیّبه رسد و جامعه‌ی خویش را بر اساس آن اداره کند.

و اصول این مدیریّت در قالب شریعت و دین ارایه شده است و تضمین سعادت انسان در مسیر زندگی مادّی و معنوی است یعنی: از مبدأ تا معاد (آغاز و انجام زندگی) و دین، مسیر زندگی است.

آیینی از مهر و محبّت خدا و مدیریّتی رحمانی، به‌عنوان الگویی و میزانی برای سنجش و راستی آزمایی همه­ی مدیریّت­های ماسوای آن.

با این توضیح که سیره­ی نظری و عملی پیام بر آن و مدیریّت شایستگان نیز با آن سنجیده می‌شود.

مدیریّت این الگوهای رفتاری، مصداق و جلوه­ای از مدیریّت رحمانی خدای سبحان است با درجاتی از تغییر به اقتضای شرایط مخاطبان و زمان و مکان و ...

ازاین‌روی در عصر حاضر بر آن شدیم در مدیریّت صنعتی نیز نیم‌نگاهی به آموزه‌های دینی بی افکنیم، در کنار یافته‌های بشری و روش­های موفّق اجرایی به مطالعه­ی این ایده در حوزه­ی علوم قرآن و حدیث و سیره­ی معصومان «علیهم السّلام» بپردازیم و یافته­ها را به‌عنوان: مدیریّت همگانی در پرتو آموزه‌های دینی، (از دانش تا روش) ارایه دهیم.

با توجّه به جاودانگی و جهانی بودن آیین اسلام، پاسخ‌گویی به نیازهای جامعه های بشری، از روز بعثت تا رستاخیز و مطالعه در ژرفای آموزه ­های دینی و نظر به شرایط حاکم بر جهان روز، این پرسش در ذهن­ام تداعی می‌شد که در حوزه­ ی مدیریّت به تفسیر مدیریّتی از آیات رحمانی بپردازیم و از گفتار، کردار و تقریر و سیره و سنّت الگوهای موفّق خدایی توشه‌ای برگیریم.

چراکه خدای حکیم با اراده‌ی غالب خود، اداره­ی جهان هستی را به بهترین شکل و شیوه به عهده داشته و در کتابش برای مردمان تجلّی کرده است؛ و هر که بدان روی آورد و در ژرفای ظهر و بطن آن اندیشه کند به بهترین­ ها هدایت می‌شود. (یَهدِی لِلَّتی هِیَ اَقْوَمُ)؛ و نمود و نمادی از مدیریّت رحمانی خواهد شد. (چون برگزیدگان معصوم) و این قول فصل ایزدی است.

با این وصف، چرا برهان رسالت و سند اسلام را در عرصه‌های مدیریّت، هدایت و رهبری جوامع بشری مهجور ساخته‌ایم؟ آیا زمان بازگشت به آغوش پرمهر قرآن کریم در شرایط بحرانی کنونی نرسیده است؟ اقبال ما به اهداف و برنامه­های مدیریّتی آن در عرصه ­های همگانی و تخصّصی، کی و کجا خواهد بود؟!

آیا زمان بهره‌مندی از دانش آفریدگار حکیم و روش پیام­بران و جانشینان معصوم «علیهم السّلام» نرسیده است؟! 

فهرست مطالب

 سرآغاز. 9

 بیان مسأله. 10

علّت انتخاب موضوع. 10

ضرورت، اهمیّت و فایده های آن. 11

تبارشناسی پژوهش.... 11

پیشینه ی پژوهش.... 11

جنبه های نوآوری پژوهش.... 12

اهداف پژوهش.... 12

روش پژوهش.... 12

ره‌آورد علمی و عملی پژوهش.... 13

سازمان‌دهی پژوهش.... 13

عرصه‌های مدیریّت... 15

عرصه‌های مدیریّت... 15

تعاریف عملیّاتی واژگان کلیدی.. 16

1- مدیریّت استرس... 21

2- مدیریّت اعتماد. 39

3- مدیریّت باور. 54

4- مدیریّت بحران. 58

5- مدیریّت پاداش... 72

6. مدیریّت تطبیقی.. 87

7. مدیریّت تعارض.... 91

8- مدیریّت تغییر سازمانی.. 131

9- مدیریّت دانش.... 150

10- مدیریّت ریسک... 171

11- مدیریّت زمان. 184

12- مدیریّت عملکرد. 216

13- مدیریّت ناب... 230

14- مدیریّت بر مبنای هدف... 234

فهرست منابع. 247

مقالات... 253