کتاب اصول دزسنجی تابش و فیزیک پرتوشناختی
پیشگفتار مترجم
این کتاب در سال 2005 تالیف شده است. همان گونه که مولف آن در مقدمه بیان نموده، برخی از مطالب و شکل ها، ناقص میباشند. با این حال، دلایلی وجود داشت که ما را متمایل به ترجمه ی این کتاب، علی رغم نواقص آن کرد. این دلایل را در سه مورد طبقهبندی کردهایم:
- کاربرد گسترده ی فناوری های مرتبط با پرتو در حوزه ی سلامت بالاخص تشخیص و درمان، در کشور به گونهای است که نیاز به یک مرجع علمی استاندارد با اطلاعات متناسب با مقتضیات زمانی که در آن قرار داریم، به شدت احساس میشد. اغلب کتب مربوط با پرتوشناسی، جامعیت لازم برای برآورده کردن چنین نیازی را ندارند. چراکه از یک طرف باید مطالب نظری کاملی داشته باشند و از طرف دیگر باید این مطالب پاسخگوی مسائل کنونی دنیای پرتوشناسی باشد. جمع این دو به سختی حاصل میگردد. این کتاب در هر دوی این چالش ها، در قیاس با اسلاف خود، موفق تر بوده است.
- ارتباط تنگاتنگ، فیزیک تابش با کوانتوم و فیزیک مدرن، موجب شده که مباحث سنگین بنیادین و ریاضیات پیشرفته، جزء غالب اکثر کتب پرتوشناسی باشند. این حجم سنگین از محاسبات پیچیده، باعث دلزدگی علاقهمندان و مخاطبین این علوم شده که چنان چه اشتیاقی برای ورود به محاسبات فیزیکی و ریاضی نداشته باشند، معمولا میل خود را برای مطالعه ی کتاب های مربوط به فیزیک تابش از دست میدهند. از طرفی حذف ریاضیات پیشرفته، در واقع پیشنیازهای لازم برای درک مباحث تخصصی را محذوف میکند، که باعث انتقال ابتر و ناقص مفاهیم به خواننده میشود. این عدم قطعیت همواره در کتاب های فیزیک پرتوشناسی بوده است. از نظر مترجم که سالهاست تجربه ی تدریس این کتب در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد را دارد، یکی از نقاط قوت کتاب مذکور، توازن مابین محاسبات و معلومات تخصصی است. یعنی محاسبات ریاضی، بدون آن که به گونهای اغماض شده باشند که به مفاهیم محض فیزیکی خدشه وارد شود، آن قدر سنگین نیستند که از جذابیت مطالب برای مخاطب عام یا نه چندان علاقهمند به ریاضی، بکاهد. از این رو یک فهم عمومی از ریاضیات کاربردی میتواند استدراک مفاهیم بنیادین کتاب را میسر سازد.
- محیط شبیهسازی مونت کارلو، یکی از قدرتمندترین و کاربردیترین ابزار برای شناخت و شهود عینی از مباحث پرتوتابی میباشد. به جرات میتوان گفت در هیچ کتابی به مانند این کتاب، سلیس، ساده و پررنگ در مورد این مقوله بحث نشده است.
اقامه ی دلایل بالا، ضرورت ترجمه ی کتاب را برای نگارنده موجه میکند. با این حال نواقص موجود، نقدی منطقی و اصولی به این کتاب میباشد. از این رو طی مکالماتی که با نویسنده داشتهام مقرر گردیده که ایشان در نسخههای بعدی، در جهت حذف نواقص، گام هایی بردارند و چنان چه این امر میسر نشد بنا دارم در ویرایش های آتی، مجوز لازم جهت تکمیل کتاب را، خود اخذ نمایم. در ترجمه ی کتاب سعی شده در درجه ی اول به متن اصلی وفادار بمانیم، اما این وفاداری به صورت اصطلاحی است نه لغوی، چرا که ترجمههای ناموفق برخی کتب را در سالیان گذشته نظاره کردهایم. بنابراین حداکثر وسواس را به خرج دادهایم که در نگارش جملات از اصطلاحاتی استفاده شود که علاوه بر این که معنای عبارت اصلی را دارد، موجبات سردرگمی خواننده ی فارسی زبان را نیز فراهم نکند. هر جا با نواقصی مربوط به کتاب اصلی مواجه شدیم، در یک عبارت بیان نمودیم که "این بخش یا شکل در متن اصلی موجود نمیباشد."