روش تحقیق در پایان‌نامه‌نویسی و مقاله‌نویسی (شیوه‌ها و مهارت‌ها)

کتاب روش تحقیق در پایان‌نامه‌نویسی و مقاله‌نویسی (شیوه‌ها و مهارت‌ها)‏‫/ ‏‫نویسنده محمدرضا روزبهانی

آنچه در این مقدمه اهمیت دارد این است که تحقیق از دیرباز با آدمی همراه بوده است و در طول تاریخ به شیوه‌ها و روش‌های مختلفی آن‌را انجام داده است .چنانچه انسان با تحقیق آشنا نمی‌شد و اقدام به انجام آن نمی‌کرد آیا دانش و علم انسان تا بدین پایه امروزی بود، مسلماً پاسخ منفی است. بنابراین تحقیق هم از دیدگاه فردی و هم از دیدگاه اجتماعی یک ضرورت است و انسانی که جستجو و تحقیق را در زندگی خود نداشته باشد، تصوری از رشد و تکامل هم برای او نمی‌توان داشت. علاوه‌براین ضرورت انجام تحقیق از دیگاه علمی نیز انکارناپذیر است چه "تحقیق را مایه‌ی حیات علم دانسته‌اند" و بدون انجام تحقیق علم همچون آبی که در جائی مانده باشد دچار گندیدگی و تبدیل به لجنزار خواهد شد. به مصداق آیاتی از قرآن کریم که درباره‌ی امر جهاد می‌فرماید: کسانی که ایمان آوردند، هجرت کردند و با اموال و جان‌های خود در راه خدا جهاد کردند و کسانی که [مهاجران را] پناه دادند و یاری نمودند، آنان یاران یکدیگر هستند کسانی که ایمان آورده‌اند، هجرت کردند و در راه خدا جهاد کردند و آنها که [مهاجران را] پناه دادند و یاری نمودند، آنان مومنان واقعی هستند. برای آنها، آمرزش و روزی شایسته‌ای است. کسانی که بعد از آن ایمان آوردند، هجرت کردند و همراه شما جهاد کردند، از شما هستند. کسانی‌که ایمان آورده و در راه خدا هجرت و جهاد کردند، به رحمت خدا امید دارند و خدا آمرزنده‌ی بخشاینده است. همچنان‌که از آیات فوق برمی‌آید یک پژوهشگر به مثابه‌ی یک جهادگر می‌باشد زمانیکه احساس کند در آن مکان هیچ گونه فایده‌ای برای جامعه‌ی خود ندارد باید هجرت کرده و به تعبیر قرآن جهاد و به تعبیر فقها یک تکلیف شرعی است که باید انجام دهد. در این کتاب نگارنده سعی کرده با استفاده از منابع معتبر هر آنچه مطلب در مورد روش تحقیق (پایان نامه نویسی یا مقاله‌نویسی) نگاشته شده به صورت موجز به رشته‌ی تحریر درآورده و حق مطلب را آنگونه که شایسته است ادا نماید. از تمامی خوانندگان عزیز تقاضای عاجزانه دارم چنانچه از بنده‌ی حقیر کوتاهی و یا قصوری سرزده به بزرگواری خودشان ببخشایند. چرا که هدف بنده‌ی حقیر (به مصداق آیه‌ی از قرآن کریم: وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِیعْبُدُونِ من جنّ و انس را نیافریدم جز براى اینکه عبادتم کنند. (و از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند)) خدمت به خلق بوده است و لاغیر.

معانی لغوی تحقیق

معانی متعددی درباره‌ی واژه‌ی تحقیق در فرهنگ‌های مختلف بیان شده است که به برخی از آنها اشاره می‌شود. در فرهنگ معین به ­معنای: درست ­کردن، رسیدن، بررسیدن، پژوهیدن، پژوهش، رسیدگی، بررسی، مطالعه، حقیقت، واقعیت و در لغت‌نامه‌ی دهخدا به ­معنای: حقیقت کردن، درست­ کردن، رسیدگی و دادرسی کردن، واجب­ کردن چیزی، تحقق بخشیدن، برآوردن و ...