انسان تنها موجودی است که حیّ تبارک و تعالی قدرت خلیفه اللّهی را به او عنایت نمود. (روم،41) تمامی احکام و وجوب و حرمت آنان در راستای همین هدف از سوی شارع مقدس وضع گردیده است. علوم مختلف اگر به این هدف توجه نمایند و در خدمت بشریت برای رسیدن به تعالی و هدف عالی قرب الی الله و خلیفة اللّهی باشند، مقدسند. جرم شناسی را باید در بین این علوم سرآمد دانست. همانطور که در این مکتوب بدان خواهیم پرداخت، تکامل انسان و جلوگیری از سقوط در پرتگاه انحرافات و برگرداندن فرد به آغوش جامعه، هدف عالی و غائی جرم شناسی است. قرآن کریم هدف آفرینش انسان را قرب الهی میداند و منظور از قرب، همان قرب اختیاری است که مخصوص انسان است، که کمالی اکتسابی است که صالحین و شایستگان به اطاعت از فرامین الهی و بندگی ذات اقدس خداوند سبحان در این مسیر قرار میگیرند و بر اساس ولایت الهی به آن می رسند. کسب قرب اختیاری ملاکی برای سزادهی حیّ سبحان است و این لازمه اطاعت است و وعده خداوند در جایگاه صدق قرار گرفتن پرهیزگاران و بندگان شایسته خداست. آنچنان که خداوند در آیات 54 و 55 سوره قمر می فرمایند: «إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ» «همانا پرهیزگاران در باغها و نهرهای بهشت جای دارند. در جایگاه صدق نزد خداوند مالک مقتدر».
سعادت و کسب آن در آموزه های جرم شناسی مفهومی کلیدی و انکار ناپذیر است. چگونگی کاستن از انحرافات و کاهش آهنگ شتاب نرخ انحرافات و آلودگی های نفسانی راهکارهای برون رفت از انحرافات و هنجار شکنی هایی که موانعی است در سیر تکامل انسان و قرب الی الله، هدف عالی در جرم شناسی است. بر همین اساس جرم شناسی از تمامی معارف و علوم و تجارب انسانی استفاده میکند و بدون هیچ تعصبّی در راه خیر و صلاح بشریت گام برمی دارد. (کی نیا، 1373، ج1، 17) تا در راه نیل به هدف انسان سازی و تکامل انسان تمام تلاش های لازم را انجام دهد. شناخت انحرافات و ریشه یابی آن مقدمه ای است بر ارائه طرق درمان، تا به انسانی که در ورطه سقوط قرار دارد، صفات خلیفه اللّهی باز پس داده شود. صفاتی که خداوند در هنگام خلقت انسان با دمیدن روح خود، آن را به انسانها عطاء فرمود. آیه 29 سوره حجر با بیان قول خداوند که فرمود: «نَفَّحتُ من روحی» بر این امر صحّه می گذارد. به حکم این آیه واقعیت انسان، واقعیتی خدایی است. فطرت بشر، فطرت خداجویانه است، از این رو سعادتش، کمالش به خیر ، صلاحش و فلاحش ،در معرفت خدا و پرستش و پیمودن بساط قرب اوست. (مطهری، 1369، ج2، 177) جرم شناس می کوشد تا به این هدف عالی نایل گردد. تزکیه نفس، به معنای ایجاد فضایل الهی و از بین بردن رذایل شیطانی و نفسانی و تلاش برای پیمودن این مسیر موجب قرب الهی می شود و انسان را به کمال نهایی خویشتن می رساند. (نراقی، 1383، ج1، 33) این کمال نهایی همان هدف جرم شناسی است.
ابزار مسیر اصلاح انسان ها و منحرفین در دو ابزار خلاصه می شود. اول : ادراک عقلی و نیروی سنجش حق و باطل تحت عنوان رسول باطنی و عقل و دوم: ارایه آگاهی های ویژه توسط برگزیده گان الهی که به نبوت پیامبران و رسول ظاهری اطلاق می گردد. اطاعت از ائمه معصومین علیهم السلام از این حیث ضرورت دارد که پیمودن این مسیر بدون راهنمای مطمئن و دور از خطا و اشتباه امری ناشدنی و غیرممکن است. (جوادی آملی، 1381، ج8، 166) احاطه کامل معصومین علیهم السلام به نیازها و خواسته های انسان ها و اطلاع از موانع بر سر راه تکامل انسان، سبب می شود تا جرمشناس عاقل، که رسالتش همسو با پیامبران است از ارائه طریق ایشان بهره مند شده و راه را از بی راهه تشخیص دهد. لطف حضرت باریتعالی، سبب می شود تا محبت بر انسان ها تمام شود و با نصب پیامبران و امامان معصوم، نیاز به راهنمایان مطمئن را مرتفع سازد. عدم شناخت و معرفت نسبت به خود و عدم درک صحیح از منفعت و خسران و زیان، سبب انحراف و ستم و تباهی انسان هاست. لذا فلسفه آفرینش راهنمایان معصوم و پیامبران، شناساندن طرق تکامل و هدایت بشریت و پرهیز از انحرافات و گناهان و جرایم است تا انسان به هدف قرب الی الله نزدیک و نزدیک تر شود. امری که جرم شناس و علم جرم شناسی آن را غایت خویش میداند.
و ...
فهرست مطالب
مقدمه
فصل اول : کلیات 25
مبحث اول : مفهوم شناسی
گفتار اول: مفهوم جرم
بند اول: مفهوم لغوی
بند دوم: مفهوم قضائی (حقوقی)
بند سوم: مفهوم فلسفی
بند چهارم : مفهوم جرم در مکاتب کیفری
بند چهارم: مفهوم جرم در نگاه اندیشمندان
بند پنجم : مفهوم جرم در فقه امامیه
گفتار دوم : مفهوم شبه جرم
گفتار سوم : مفهوم تخلف انتظامی (صنفی)
گفتار چهارم: مفهوم انحراف
گفتار پنجم: مفهوم گناه
گفتار ششم: مقایسه مفاهیم مختلف جرم
گفتار هفتم : نسبیت موضوعات جرم شناسی
گفتار هشتم : فلسفه‌ی آفرینش جرم و گناه در فقه امامیه
گفتار نهم: علم جرم شناسی
بند اول: مفهوم علم
بند دوم: انسان شناسی
بند سوم: تاریخچه واژه جرم شناسی
بند چهارم: تعریف علم جرم شناسی
بند پنجم: پاسخ به شبهات
گفتار دهم: ماهیت مفاهیم علّی در تعریف جرم شناسی
بند اول: علت
بند دوم: شرط
بند سوم: عامل
بند چهارم: انگیزه
مبحث دوم: ارتباط جرمشناسی با علوم دیگر
گفتار اول: ارتباط جرمشناسی و حقوق کیفری
گفتار دوم : ارتباط جرم شناسی و فقه امامیه
بند اول : مفهوم و اقسام گستره دین و ارتباط آن با جرم شناسی
بند دوم: دیدگاه مخالفان و موافقان دین
بند سوم: علل عقب ماندگی جرم شناسی
مبحث سوم: جایگاه اراده و اختیار در جرم شناسی
فصل دوم: مکاتب جرم شناسی
مقدمه:
مبحث اول: مکتب زیست شناسی
گفتار اول : مکتب زیست شناسی اولیه (قدیم)
بند اول : قیافه شناسی و جمجمه شناسی
بند دوم : نظریه داروین(داروینیسم)
بند سوم : انسان شناسی جنائی
بند چهارم :زیست شناسی اولیه در فقه امامیه
گفتار دوم:مکتب زیست شناسی نوین
بند اول :جایگاه ژنتیک در جرم شناسی زیستی و فقه امامیه
بند دوم: جایگاه مواد مخدر و مشروبات الکلی و هورمون ها و تغذیه در جرم شناسی زیستی و فقه امامیه
گفتار سوم : نقش سن و جنسیت
بند اول : نقش سن در جرم شناسی و فقه امامیه
بند دوم: نقش جنسیت در جرم شناسی و فقه امامیه
مبحث دوم : مکتب جامعه شناسی
گفتار اول: بوم شناسی (محیط طبیعی-جغرافیائی)
گفتار دوم : بی هنجاری در ساختار اجتماعی
گفتار سوم: نظریه‌ی فشار
بند اول: رابرت مرتون (اهداف و وسایل)
بند دوم: آلبرت کیکوهن
بند سوم: ریچارد کلوارد و لوید اوهلین (فرصتهای افتراقی)
بند چهارم: نظریه‌ی عمومی فشار رابرت اکینو
بند پنجم: نظریه‌ی فشار در قرآن و احادیث
گفتار چهارم: نظریه ی خرده فرهنگ در جرم شناسی و فقه امامیه
گفتار پنجم : نظریات مبتنی بر یادگیری
بند اول : نظریه یادگیری افتراقی (معاشرتهای ترجیحی یا افتراقی)
بند دوم : دیدگاه تارد
بند سوم: یادگیری اجتماعی
بند چهارم: نظریه یادگیری در قرآن و احادیث
گفتار ششم: نظریه مهار یا کنترل
بند اول: نظریه مهار یا کنترل اجتماعی
بند دوم: نظریه مهار درونی (خویشتنداری) خودکنترلی، نظریه عمومی جرم
بند سوم: نقش خانواده در نظریات کنترل
بند چهارم: نظریه انتخاب عقلانی
بند پنجم: نظریات کنترل در قرآن و احادیث
گفتار هشتم: نظریه های تعارض
بند اول: نظریه تعارض فرهنگی و تعارض گروهی در جرم شناسی فقه امامیه
بند دوم: جرم شناسی مارکسیستی و فقه امامیه
بند سوم: دیدگاه فمنیستی و فقه امامیه
مبحث سوم: مکتب روان‌شناسی(جرمشناسی روانی)
فصل سوم: بزه‌دیده شناسی
مبحث اول : مفاهیم وکلیات
گفتار اول: سابقه تاریخی
گفتار دوم :تعریف و تقسیم بزه دیده شناسی
بند اول:تعریف بزه دیده شناسی
بند دوم: انواع بزه دیده شناسی
مبحث دوم : انواع بزه دیده و تئوری های بزه دیده شناسی
گفتار اول : گونه شناسی بزه دیده
گفتار دوم : تئوری های بزه دیده شناسی
بند اول: بزه دیده شناسی اولیه
بند دوم : بزه دیده شناسی حمایتی
مبحث سوم:عوامل موثر بر بزه دیدگی
گفتار اول: نقش سن در بزه دیدگی
گفتار دوم: نقش جنسیت در بزه دیدگی
گفتار سوم: نقش اقلیت ها و مهاجرین در بزه دیدگی
مبحث چهارم: جایگاه بزه دیده شناسی در فقه امامیه
% حراج 10
% حراج 10
