مدیریت جمعیت کیفری: نظریه و رویه

صرف‌نظر از این‌که مجازات چه شکلی داشته باشد، تحمیل و اجرای آن، همواره در کنار سود و کارکردهای مطلوب احتمالی، هزینه‌هایی نیز به جامعه و محیط پیرامونی آن به بار می‌آورد. هزینه‌های مالی و غیرمالی زندان، هزینه‌های جانبی مجازات سلب حیات و ... از جمله این هزینه‌ها هستند.

از همین رو، امروزه قانون‌گذاران به هنگام استفاده از ابزار کیفری و مجازات به­عنوان ضمانت اجرای قوانین، به هزینه‌ها و فواید حاصل از این ابزار توجه ویژه دارند و از مجازات "به‌عنوان آخرین" حربه کنترل اجتماعی استفاده می‌کنند. پس از تصمیم به استفاده از ضمانت اجرای کیفری نیز، در گزینش نوع و روش مجازات سعی بر آن است که هوشمندانه عمل شود؛ به‌نحوی که با کم‌ترین هزینه‌های مادی و معنوی برای بزه‌کار، بزه‌دیده، دستگاه کیفری و در نهایت جامعه، بیش‌ترین منافع از مجازات حاصل شود.

مدیریت منابع کیفری، به استفاده هوشمندانه از مجازات در مرحله قانون‌گذاری خلاصه نمی‌شود. در مرحله صدور حکم مجازات و اجرای آن توسط مقامات و مراجع قضایی نیز سعی بر آن است تا از طریق اعطای اختیارات قضایی، کاربست مجازات‌ها در احکام کیفری و هم‌چنین اجرای آن به‌صورت هوشمند مدیریت شود.