مبنای حقوقی مسئولیت مدنی مالک و راننده اتومبیل در رویه قضایی

بی گفته پیداست که، مسئولیت مدنی  ناشی از حوادث رانندگی مهم ترین بخش مسئولیت مدنی است. غالب تخلفات رانندگی در واقع اشتباهی است که از هرانسان معقول ومتعارفی سرمی زند. یا غفلتی است معمول که هیچ سرزنشی را بر نمی انگیزد، وگاه عیبی است ازوسیله نقلیه، که هرانسان محتاطی رادچار حادثه می کندو با وجود این، ضمان آور و در بر آورنده مسئولیت است . خسارات و حوادث زیانبار و غمبار ناشی از حوادث رانندگی در کشور ما روز به روز در حال افزایش است . و لزوم وجود قواعد خاص و قاطعی که حقوق زیان دیده را به سهولت جبران کند بیش ازپیش احساس می شود.اینک در کشورما بیمه(برای مشاهده کتب بیمه) مسئولیت جبران زیانهای ناشی از حوادث رانندگی به موجب قانون بیمه اجباری مسئولیت دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی مصوب سال 1387 اجباری است وخسارات ناشی از این حوادث علی الاصول بر مالک وسیله نقلیه تحمیل می شود، مگر این که دارنده وقوع یک عامل خارجی را که سبب شده رابطه علیت بین حادثه زیانبار و وسیله نقلیه قطع شود اثبات کند. به موجب قانون مذکور زیاندیده نیازی به اثبات تقصیردارنده ندارد، همچنین مقررات دیگری در قانون مجازات اسلامی (برای مشاهده کتاب های قانون مجازات اسلامی کلیک نمایید) در خصوص جبران خسارت ناشی ازتصادم منحصراًدر مورد راننده وسیله نقلیه مقرر شده است، که با توجه به نوع وسیله نقلیه حکم به جبران خسارت می نماید، نهایتاً تقصیرراننده وسیله نقلیه موتوری، می تواند در مسئولیت دارنده موثر باشد.

مسئولیت مدنی؛ قانون مسئولیت مدنی

مسئولیت در لغت به معنای پرسش ، مورد سوال واقع شدن و به مفهوم تفکیک وظیفه آمده است .و همچنین به معنای آن چیزی است که انسان برعهده دارد و مسئول آن می باشد

مدنی در لغت به معنای شهری ،اسم منسوب به مدینه و شهر آمده است. و همچنین در تعاریف دیگری نیز به معنای مرتکب شونده ی عیب و نقص می باشد

تعریف مسئولیت مدنی 

مسئولیت مدنی ، عبارت است از تعهدو الزامی که شخص به جبران زیان وارد شده به دیگری دارد، اعم از اینکه زیان مذکور در اثر عمل شخص مسئول یا عمل اشخاص وابسته به او و یا ناشی از اشیاء و اموال تحت مالکیت یا تصرف او باشد.در هر موردی که شخص موظف به جبران خسارت دیگری باشد ، در برابر او مسئولیت مدنی دارد یا ضامن می باشد. مسئولیت مدنی زمانی به وجود می آید، که کسی بدون مجوز قانونی به حق دیگری لطمه بزندو در اثرآن زیانی به او وارد آورد. فرق نمی کند عملی که موجب زیان شده است جرم باشد یا شبه جرم ،در هر موردی که شخص موظف به جبران خسارت دیگری است ، گفته می شود که این فرد مسئولیت مدنی داردوضامن است .این قاعده منطقی وعادلانه از دیر باز وجود داشته که (هر کس به دیگری ضرر بزند باید آن را جبران کند مگر در مواردی اضرار به غیرکه به حکم قانون باشد، یا ضرری که به شخص وارد آمده است ناروا و نامتعارف جلوه نکند) این قاعده نظیر همان چیزی است که در فقه ، تحت عنوان (من تلف مال الغیرفهو لهو ضامن) ذکر شده است.

مسئولیت مدنی، به عنوان ضمانت اجرای حقوق مدنی ( برای مشاهده کتب حقوق مدنی کلیک نمایید) نقش حسّاس و مهمی رادر مطالبه و استیفای حقوق افراد ودر نتیجه تنظیم روابط اجتماعی و حقوقی باز می کند. بدون تصور وجود مسئولیت مدنی حق مفهوم واقعی وعینی خود را از دست داده وجنبه فکری وذهنی به خود می گیرد. در ضمن چیزی که به واقع حق را از حالت بالقوه به صورت بالفعل در آورده وآن را به طور ملموس دراختیار صاحبان حق قرارمی دهد ، قواعدو مقررات موجود در نظام حقوقی کشورها و از جمله کشور ما می باشد. که در چارچوب قوانین مختلف گنجانده شده است