بررسی تطبیقی سیاست اجرای مالیاتهای سبز در کشورهای اسکاندیناوی و مالیات سبز در ایران

کتاب بررسی تطبیقی سیاست اجرایی مالیاتهای سبز در کشورهای اسکاندیناوی و مالیات سبز در ایران/مولف فرزاد قربانی جوادپور

امروزه توجه روز افزون به حفظ محیط زیست وجلوگیری از ایجاد آلودگی‌های بیشتر منابع حیاتی نظیر هوا، آب و خاک یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار قلمداد می‌شود . مفهوم توسعه پایدار با رعایت حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست مترادف است. اخذ مالیات به دلایلی مانند کسب درآمد، سیاست گذاری، بازتوزیع و غیره صورت می‌پذیرد و به عنوان یک شاخص اقتصادی در رتبه بندی کشورها نیز مطرح می‌گردد، ولی از آنجا که همه مالیات‌ها دارای آثار تخصیصی و توزیعی می‌باشند، از این رو اقتصاددانان به دنبال شناسایی پایه‌های مالیاتی هستند که موجب کمترین عدم کارآیی در اقتصاد کشور گردد. یکی از پایه‌های مالیاتی که این خصوصیات را داراست،

مالیات‌های زیست محیطی می‌باشند. این پایه مالیاتی بر آلودگی‌های تحمیل شده بر محیط زیست وضع می‌گردد و از مزیت‌های قابل توجهی برخوردار بوده که در صورت به کارگیری صحیح می‌تواند اهداف زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی را به صورت توام محقق کند، پایه مالیاتی مزبور در اصطلاح به عنوان مالیات سبز نامیده می‌شود . در این کتاب مالیاتهای زیست محیطی به لحاظ ابعاد نظری و تئوریکی مورد بررسی قرار می‌گیرد، مزایا و معایب آن تحلیل می‌گردد، سپس نسبت به بررسی تطبیقی مالیاتهای زیست محیطی در کشورهای اسکاندیناوی پرداخته می‌شود و در نهایت نسبت به ترسیم الگوی استراتژیک مالیاتهای سبز در ایران اقدام می‌گردد. نتایج بدست آمده از این تألیف مبین آنست که علیرغم تمامی مزیت‌های ذکر شده برای مالیاتهای سبز، وصول این گونه مالیاتها همواره با مشکلاتی روبه رو بوده است .

عدم ترویج کارآمد فرهنگ مالیاتی در جامعه، عدم موفقیت در شناسایی کامل مودیان مالیاتی آلوده کننده محیط زیست، عدم توانایی عملی و مهارتی برخی از مأمورین مالیاتی در ممیزی و حسابرسی مالیاتهای سبز و در نهایت اراده و خواست مردم، عمده ترین نقش را در اجرای قانون مالیات‌های سبز ایفا می‌کند و بدین لحاظ می‌توان اذعان داشت موثرترین عامل موفقیت در اجرای این قانون، همانا ارتقا فرهنگ مالیاتی در جامعه خواهد بود.  بنابراین بدون گسترش فرهنگ مالیاتی در جامعه و آگاه سازی مودیان مالیاتی از اهمیت مالیات‌های سبز و ایجاد بستر اطلاعاتی مناسب و تهیه وبکارگیری دستگاه‌های فوق العاده حساس وپیشرفته، حتی بهترین طرح‌های ارتقای نظام‌های مدیریتی و مالیاتی نیز به نتیجه مطلوب نخواهد رسید و در صورت اجرای چنین طرح‌هایی، به رغم افزایش درآمدهای دولت، اثرات نامطلوب بیشتری روی جامعه پرداخت کننده مالیات خواهد گذاشت .