نام ناشر | کتاب آوا |
نام مولف | سعید توکلی کرمانی |
سال انتشار | 1398 |
نوبت انتشار | 2 |
قطع کتاب | وزیری شومیز |
تعداد صفحه | 236 |
تیراژ | 1000 |
شابک | 9786003464148 |
ادله اثبات دعوی، از لحاظ علمی و عملی فوقالعاده مهم است. اهمیت اثبات حق بر کسی پوشیده نیست. حق اثبات شده، حق واقعی است. در واقع میتوان گفت: ادله اثبات دعوی، عصاره و محصول دروس حقوق مدنی و آیین دادرسی مدنی از یک طرف و حقوق جزا و آیین دادرسی کیفری از طرف دیگر است یعنی وقتی شما همه را باهم جمع کنید، آن محصول و عصاره، ادله اثبات دعوی است. پس در واقع میتوان گفت به نوعی مرور آموختههای قبلی شما هم هست. وقتی شما در کلاس حقوق مدنی مینشینید از قواعد ماهوی صحبت میشود، یا وقتی از آیین دادرسی صحبت میشود، از قواعد شکلی بحث میشود. ولی در این درس از هر دو موضوع، بحث به میان میآید. هم امور شکلی و هم قواعد ماهوی.
در واقع در ادله اثبات، به شما میآموزد حقی را که قانونگذار در حقوق مدنی برای افراد قائل است، چگونه از لحاظ آیین دادرسی به کُرسی بنشانید. این فوقالعاده زیباست!
حقوق مدنی زیباییهای خاص خودش را دارد، حالا اگر با آیین دادرسی هم مخلوط شود و جنبهی عملیاتی پیدا کند، زیباییهای آن به مراتب بیشتر خواهد شد.
در این درس میخواهیم یاد بگیریم اگر ادعایی داشته باشیم (اصالتاً یا وکالتاً)، چگونه احقاق حق کنیم؟ (چه دعوی کیفری باشد و چه مدنی). باید بیاموزیم که چگونه میتوان ادعای خود را ثابت کنیم و گنجینهی علمی خود را در مقام اثبات آن بروز دهیم.
مقدمتاً باید گفت در هر جایی مخصوصاً در مباحث مربوط به قوهی قضاییه، آنجا که گفتگو از دادسرا و دادگاه، از طرح دعوی و دفاع، از رسیدگی و تصمیم قضایی در میان است، آنچه که نقش محوری ایفا میکند؛ ”دلیل“ میباشد.
آنچهکه در فواصل بین اصحاب دعوی و رئیس دادگاه، در قوه قضائیه نقش محوری و کلیدی بازی میکند؛ علیالقاعده در یک دستگاه قضایی سالم؛ دلیل است. به همین خاطر میگویند: «دلیل، تکمیل کنندهی حق است.»
آقای ایرینگ، دانشمند آلمانی معتقد است که دلیل، تکمیل کنندهی حق است. چرا؟ زیرا گاهی اوقات شما حق دارید، ولی چون بدون دلیل است؛ حق شما پنهان میماند و ظاهر نمیشود. به همین خاطر است که میگوییم دلیل، تکمیلکنندهی حق است. به همین جهت باید ادله را از هر حیث شناخت و چگونگی استفاده از آن را مشخص ساخت، زیرا در رسیدگی به دلایل و ارزشیابی آنها هیچ یک از اصحاب دعوی خارج از دلایل ابراز شده و حکمی که قانون در قضیه دارد نقشی در پرونده ندارد. چنین روندی میتواند دادرسی را اطمینان بخش سازد با امید به آنکه ادله اثبات دعوی همواره جایگاه اصلی خود را در مراحل دادرسی و در نظر اصحاب دعوی داشته باشد و دادگاهها بتوانند با اتکای به دلایل محکم با وجدانی آسوده اتخاذ تصمیم نمایند.
فهرست مطالب
* مقدمه
فصل اول: مبانی و کلیات
* تعریف عبارت ”ادله اثبات دعوی“
1- ادله:
2- کلمه اثبات:
قاعده منع تحصیل دلیل: (اصل بی طرفی دادرس)
نقش ماده 199 در افزودن اختیار دادگاه در موضوع دادرسی:
3- دعوی چیست؟
* تکلیف دادگاه به یافتن حکم قانون:
* وضعیت دعاوی و افراد و چگونگی ادله در مقام طرح دعوی (در مرحله بدوی و مقدماتی):
* اثبات امر عدمی:
* اصول عملیه جانشین ادله اثبات دعوی:
* اصل برائت:
* اصل استصحاب:
* اصل تأخر حادث:
* قانون حاکم بر ادله اثبات دعوی
* مرجع رسیدگیکننده به دلایل کیست؟
* رعایت تشریفات به هنگام استفاده از دلایل
* سیستمهای رسیدگی به دلایل
فصل دوم: وسایل اثبات دعوی
دلایل پیش از طرح دعوی:
شرایط لازم برای پذیرش تأمین دلیل:
ترتیب تأمین دلیل:
* میزان اعتبار دلایل تأمین شده
فصل سوم: اقسام ادله اثبات دعوی
مبحث اول- اقرار:
الف) تعریف اقرار:
ب) شکل و قالب اقرار:
ج) ارکان اقرار:
د) شرایط لازم در ارکانِ اقرار:
هـ) شرایط اقرار به نسب:
و) اقسام اقرار:
ز) آثار اقرار:
1- انکارناپذیری اقرار:
2- غیرقابل تجزیه بودن اقرار:
مبحث دوم- اسناد کتبی
الف) تعریف سند:
ب) قانون حاکم بر تنظیم سند:
ج) اقسام سند:
اول) اسناد رسمی:
الف) اسناد تنظیمی در ادارات ثبت اسناد و املاک
ب) اسناد تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی
ج) اسناد تنظیمی توسط مأمورین ذی صلاح دولتی
اول- صلاحیت محلی مأمور
دوم- صلاحیت ذاتی مأمور
د) حدود و دامنهی اعتبار اسناد:
هـ) وجوه افتراق و تمایز اسناد رسمی و عادی:
1- نسبت و رابطة اسناد عادی و رسمی:
2- تشریفات تنظیم:
3- ارزش و اعتبار قانونی:
4- تعرّضپذیری:
5- حدود اعتبار
6- قدرت اجرایی:
و) اعتبار اسناد رسمی (محتویات و مندرجات سند)
1) اعتبار محتویات سند رسمی:
2) اعتبار مندرجات سند رسمی:
ز) واکنش منفی اصحاب دعوی نسبت به سند ابرازی:
دوم) اسناد عادی:
ح) طرق واکنش و دفاع در قبال اسناد ابرازی
* تکلیف دادگاه در برابر جعل نسبت به سند ابرازی
مبحث سوم- شهادت یا گواهی
الف) شرایط شاهد (گواه):
ب) شرایط متعلق شهادت:
1) شهادت از روی قطع و یقین باشد.
2) شهادت با دعوی، منطبق باشد.
3) اتحاد و توافق شهادت شهود در معنا:
ج) شهادت بر شهادت
د) رجوع از شهادت
هـ) نصاب و جنسیت گواهان
و) جرح گواه و موارد آن:
ز) چگونگی و آیین استماع شهادت شهود:
مبحث چهارم- کارشناسی
الف) تعریف کارشناسی:
ب) موارد ارجاع به کارشناسی:
ج) قرار رجوع به کارشناسی:
د) اجرای قرار کارشناسی و اعلام نظر کارشناس
هـ) اقدامات بعد از اعلام نظریهی کارشناسی:
مبحث پنجم- قسم یا سوگند
الف) تعریف سوگند:
ب) اقسام سوگند:
1- سوگند یمین العقد:
2- سوگند قضایی:
د) تشریفات سوگند:
هـ) صور مختلف سوگند:
و) آثار قسم:
مبحث ششم- امارات (علامات)
1- تعریف اماره:
2- اقسام اماره:
الف) امارات قانونی
ب) امارات قضایی
3- تعارض امارات با یکدیگر
مبحث هفتم- معاینه محلی
مبحث هشتم- تحقیق محلی
مبحث نهم- علم قاضی
مواد قانونی مربوط به ادله اثبات دعوی
1- قانون مدنی (مصوب 13/8/1314)
جلد سوم ـ در ادلّه اثبات دعوی
کتاب اول ـ در اقرار
باب اول ـ در شرایط اقرار
باب دوم ـ در آثار اقرار
کتاب دوم ـ در اسناد
کتاب سوم - در شهادت
باب اول ـ در موارد شهادت
باب دوم ـ در شرایط شهادت
کتاب چهارم ـ در اَمارات
کتاب پنجم ـ در قسم
2- قانون آیین دادرسی مدنی (مصوب 21/1/1379)
فصل دهم ـ رسیدگی به دلایل
مبحث اول ـ کلیات
مبحث دوم ـ اقرار
مبحث سوم ـ اسناد
الف ـ مواد عمومی
ب ـ انکار و تردید
ج ـ ادعای جعلیت
د ـ رسیدگی به صحت و اصالت سند
مبحث چهارم ـ گواهی
مبحث پنجم ـ معاینة محل و تحقیق محلّی
مبحث ششم ـ رجوع به کارشناس
مبحث هفتم ـ سوگند
3- قانون مجازات اسلامی (مصوب 1/2/1392)
بخش پنجم- ادلة اثبات در امور کیفری
فصل اول ـ مواد عمومی
فصل دوم ـ اقرار
فصل سوم ـ شهادت
فصل چهارم ـ سوگند
فصل پنجم ـ علم قاضی
4- قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب 4/12/1392)
فصل دوم- رسیدگی به ادله اثبات
5- قانون کانون کارشناسان رسمی دادگستری (مصوب 18/1/1381)
منابع و مآخذ