قواعد فقه 1 بخش مدنی (مالکیت، مسئولیت)

کلیات

1.ارکان علوم
2.ارکان علم فقه
3.قواعد فقه
4.نظریه فقهی
5.تقسیمات احکام الف)احکام عقلی و احکام شرعی ب)احکام ارشادی و احکام مولودی ج)احکام تاسیسی و احکام امضایی د)احکام تکلیفی و احکام وضعی
6. بعضی اصلاحات رایج در فقه الف) اماره و اصل
ب)شرط ج)علت و سبب د)مقتصی و مانع هـ)حق و حکم یک)تعریف حق دو)اقسام حق سه)تعریف حکم چهار)ویژگی های حکم پنج)نحوه تشخیص حق از حکم
شش)حکم موارد شک و تردید هفت)مصادیق مردد حق و حکم

2. قاعده ید

1.مالکیت و سیر تاریخی آن
2.تعریف ید
3.مصادیق ید
4.مستندات قاعده
5.ارزیابی ادله
6. اماره بودن ید
7.مبانی اماره بودن ید
8.تعارض بینه و ید
9.تعارض اصل استصحاب با قاعده ید
10.حاکمیت ید در غیر مقام تنازع
11.حاکمیت ید در مقام تنازع
12. کاربرد قاعده ید در موارد احتمال وقفیت – نقد و بررسی
13.حاکمیت ید در منافع-نقد و بررسی
14.حاکمیت ید در حقوق
15.حاکمیت ید در اعراض و انساب
16.حجیت ید برای ذوالید
17.تعدد ایادی بر مال واحد
18.نزاع اموال در زندگی مشترک-تحلیل و بررسی
19.قاعده ید در قانون مدنی ایران
20.نقش تصرف در حق ارتفاق
21.کاربرد ید در مواقع تنازع از نظر قانون مدنی ایران
22.اقرار ذوالید در دادگاه

3.قاعده ضمان ید

1.مستندات قاعده
الف)بنای عقلا ب)سیره ج)حدیث «علی الید»
یک)سند حدیث دو)بیان مفاد حدیث سه)جهل و عمد
2.یدضمانی و ید امانی
3.فاعلیت و علیت در فرض تلف
4.ضمان منافع الف)منافع مستوفات و غیرمستوفات ب)منافع گوناگون و متضاد ج) ضمان کار استیفا شده د) ضمان محرومیت از کار هـ)ضمان کار در قوانین جاری
5.شیوه های ابراء ذمه الف)بازگرداندن اصل مال در صورت موجود بودن آن
ب)جبران خسارت در صورت ناقص و یا معیوب شدن مال ج)پرداخت بدل در صورت وجود عین و عدم امکان رد آن د)پرداخت معادل در صورت تلف عین
6.تعریف مثلی و قیمی
7.گران شدن قیمت تالف
8.تعذر مثل در مثلیات
9.قیمت تالف(مال تلف شده)
10.تعاقب ایدی 11.رابطه مالکیت با غاصبان
12.رابطه غاصبان با یکدیگر
13. ید صغیر و مجنون

4.قاعده استیمان

1.مستندات قاعده الف)روایات ب)قاعده احسان
2.ماهیت حقوقی ید امانی و عناصر آن
3.موارد وجود اذن
4.تعدی و تفریط
5.تلف و نقص در فرض تعدی و تفریط به عهده متصرف است
6.اثر تعدی و تفریط بر عقود امانی
7.وضعیت عمل حقوقی انجام شده توسط وکیل در زمان تعدی و تفریط
8.وضعیت ید امانی پس از عدول از تعدی و تفریط و بازگشت به حالت اول- نظریه مورد اختیار
9.بار اثبات تعدی و تفریط به عهده کیست؟
10.دسته بندی اقسام ید به طورکلی
11.نمونه هایی از ید ضمانی غیرعدوانی الف)مقبوض به عقد فاسد ب)ماخوذ بالسوم(حین معامله) ج)ید بایع نسبت به عین و ثمن در فرض تلف مبیع قبل از قبض د)ید زوج نسبت به مهریه
12.موارد قابل بررسی الف) ید صنعتگران و کارگران ب)ید باربر

5.قاعده اتلاف

1.مستندات قاعده الف) ب)روایات یک)اتلاف دو)مال سه)ضامن ج)اجماع د)بنای عقلا
2.تفاوت ضمان اتلاف و ضمان ید
3.نقش عمد و قصد در ضمان اتلاف

6.قاعده تسبیت

1.مستندات قاعده
2.عناصر تسبیب الف)دخالت عمد و قصد ب)اجتماع مباشر و مسبب
3.چند مساله
4.اتلاف منابع
5.اجتماع اسباب

7.قاعده لاضرر

1.مستندات قاعده الف)عقل ب)کتاب ج)روایات
2.معنای ضرر و ضرار-نظریه مورد اختیار در معنای ضرر و ضرار
3.معنای «لا» در قاعده لاضرر الف)نظریه مرحوم شیخ مرتضی انصاری ب)نظریه مرحوم محقق خراسانی ج)نظریه مرحوم شریعت اصفهانی د)نظریه مرحوم نراقی هـ)نظریه امام خمینی-تفاوت نظریه مرحوم شریعت اصفهانی و امام خمینی و)نظریه مورد اختیار
4.بنای عقلا در مورد قاعده لاضرر
5.تنبیهات الف)تقدیم قاعده لاضرر بر ادله احکام اولیه ب)تقدیم قاعده لاضرر بر قاعده تسلیط ج)آیا برای دفع اضرار از خود، اضرار به غیر جایز است؟ د)آیا قاعده لاضرر شامل امور عدمی هم می شود؟
6.قاعده لاضرر در قانون مدنی ایران

8.قاعده غرور

1.مستندات قاعده الف)روایات ب)بنای عقلا ج)اجماع د)ادله قاعده تسبیب هـ)روایات خاصه
2.مدلول قاعده
3.مصادیق قاعده
4.رابطه مالک با غار و مغرور

9.قاعده تلف مبیع قبل از قبض

1.مستندات قاعده الف)روایات ب)اجماع ج)سیره
2.خروج قاعده از قواعد اولیه حاکم بر معاملات
3.تلف موجب فسخ است نه ضمان به مثل و قیمت
4.نمائات
5.تلف ثمن
6.تلف جزء مبیع
7.اختصاص قاعده به بیع
8. اتلاف توسط بایع
9.اتلاف به وسیله مشتری
10.اتلاف به وسیله شخص ثالث
11.تحلیل حقوقی قبض
12.مسائل

12.قاعده صحت

1.اصل صحت به مفهوم جواز تکلیفی-دلایل اصل صحت به مفهوم تکلیفی الف)آیات ب)روایات
2.اصل صحت به مفهوم وضعی-دلایل اصل صحت به مفهوم وضعی
3.ارزیابی دلایل
4.تنبیهات الف)مراد از صحت، صحت واقعی است یا صحت نزد فاعل؟ ب)لزوم تحقق صورت عرفی عمل در معاملات
5.تعارض استصحاب با اصل صحت
6.اصل صحت در قانون مدنی ایران
7.اصل صحت به معنای نفوذ قراردادها

11.قاعده احترام مال مردم

1.مستندات قاعده الف)بنای عقلا ب)روایات
2.مجرای قاعده الف) ضمان منافع اعیان ب)ضمان کار انسان
3.مسائل

12.قاعده اقدام

1.معنای اول: اقدام به زیان
2.معنای دوم: اقدام به ضمان

13. قاعده سلطنت بر اموال

1.مستندات قاعده
الف)کتاب ب)روایات ج)بنای عقلا د)سیره هـ)اجماع
2.تحلیل مفاد قاعده الف)جنبه اثباتی ب)جنبه سلبی
3.قلمرو و موارد قاعده
4.سلطنت بر نفس

14.قاعده ملازمه اذن در شیء با اذن در لوازم آن

1.مستندات قاعده
2.مفاد تفصیلی قاعده
3.مصادیق قاعده

15.قاعده احیای موات

1.مستندات قاعده
2.بررسی مفردات قاعده
3.اقسام اراضی
4.اقسام موات
5.ماهیت حقوقی احیا 6
.ماهیت مادی احیا
7.شرایط تملک از طریق احیا

16. قاعده حیازت

1.مستندات قاعده
الف)کتاب ب)روایات ج) بنای عقلا 2
.ماهیت حقوقی حیازت
3.عمل مادی حیازت
4.شرایط حیازت کننده الف) اهلیت ب)اصالت و مباشرت
5.موضوع حیازت الف) انفال ب)مباحات
6. مصادیق حیازت الف)حیازت اموال پیدا شده ب)حیازت اموال اعراض شده ج)شکار حیوانات(اصطیاد) د)حیازت گنج(دفینه) هـ)هیزم کنی و تهیه علوفه(احتطاب و احتشاش) و)جواهرات دریایی ز)مشترکات

17. قاعده التحجیر یفیدالاولیه

1.تقسیمات حق در حقوق معاصر
2.تقسیم حق در فقه.
3.تفاوت حق و حکم
4.حق، ملک و حکم
5.مستندات قاعده الف)روایات ب)بنای عقلا ج) اجماع
6. تحجیر مید ملک است یا حق؟
7.شرایط تحقق حق تحجیر الف) قصد احیاء و تسلط ب)انجام عملیاتی دال بر اراده احیا ج)عملیات باید تعیین کننده مقدار مورد نظر باشد د)تحجیر کننده باید قادر بر احیای مقدار اراضی تحجیر شده باشد.
8.مباشر در تحجیر لازم نیست
9.تحجیثر فضولی
10.زوال حق اولویت الف) محو آثار تحجیر ب)اهمال یا تعطیلی ج)اعراض

18. قاعده سبق

1.مستندات قاعده الف)سیره ب)روایات
2.ماهیت حقوقی حق سبق و حدود آن
3.ابعاد حق سبق
الف)بعد اثباتی ب)بعد سلبی تحلیل مفهوم اولویت
5.قلمرو اجرای قاعده الف)راه ها و کوچه های عمومی
ب)مساجد و مشاهد مشرفه ج)بازارهای عمومی د)خوابگاه های دانشجویان هـ)موارد دیگر
6.سقط حق سبق

6.منابع و ماخذ