نام ناشر | |
نام مولف | محمدحسین باتمان غلیچ |
سال انتشار | 1396 |
نوبت انتشار | 1 |
تعداد صفحه | 1400 |
شابک | 978-964-511-826-4.1 |
چیدمان واژههای این فرهنگ الفبایی است. تجربه نشان داده هم ترتیب الفبایی و هم ترتیب ریشهای که روش سنتی قوامیس عربی است، هریک برای استفادهکننده مزایا و دشواریهایی دارد. ازجمله مشکلات ترتیب ریشهای، این است که ظاهر برخی واژهها (مانند تُراث، اِتِّقَاد، ثقَة، اِسْم، تَسْمِیة، سَید، اِتِّسَاع، اِسْتِمَارَة، تُؤَدَة، دِیة، الخ ...) بهخصوص برای جویندگان مبتدی گمراهکننده است و برای یافتن آنها سردرگم میشوند. یا آنکه یافتن یکی از اشتقاقات فراوان برخی ریشهها، گاه جستوجوی سطر سطرِ دو ـ سه صفحه از فرهنگ را لازم میسازد و این وقتگیر و خستهکننده خواهد بود. (برای نمونه مادهی «قوم» در فرهنگهای ریشهای ملاحظه شود). درعینحال مشاهدهی همهی اشتقاقات یک واژه در کنار هم، میتواند شناخت بهتری از آن را به دست دهد و این از محاسن ترتیب ریشهای است.
در «فرهنگ مترجم» افعال، به صیغهی ماضی مفرد مذکر غایب آمده، و معادل فارسی نیز به همین صورت به صیغهی ماضی سوم شخص مفرد (و گاه به فراخور معنی جمع) آورده شده است. شیوهی معمول فرهنگهای عربی فارسی چنین بوده. اخیراً مؤلفان یا مترجمان برخی فرهنگهای عربی فارسی با بهرهگیری از تجربهی فرهنگهای دیگر زبانها (مثلاً انگلیسی ـ فارسی) ـ ترجیح دادهاند معادل فارسی فعل ماضی عربی را بهصورت مصدری بیاورند (مثلاً: کتَبَ: نوشتن، خَرَجَ: بیرون رفتن، الخ ...). ولی در این فرهنگ همان شیوهی غالب سنتی مرجح دیده شده است. و باآنکه این فرهنگ اساساً یک فرهنگ معادلی است و نه توصیفی، اما در موارد ضروری، شرح و توضیح نیز دارد.
هدف اولیه از گردآوری این مجموعه، تألیف یک فرهنگ اصطلاحات روز بود. ولی در عمل مشاهده شد غنا و کارآمدی بهینهی فرهنگ، مستلزم گنجانیدن واژههای عمومی و حتی معمولی نیز هست. لذا برای تکمیل کار و تحقق بهتر هدف، دایرهی لغات گستردهتر شد، تا در عین برخورداری از اصطلاحات گوناگون، اولاً بهعنوان یک فرهنگ عمومی نیز قابل بهرهگیری باشد، و ثانیاً برای تغییر جهت کتاب و تبدیل آن به فرهنگی فارسی ـ عربی، کاستی و کمبودی پیش نیاید. لذا اگر برخی مواد عادی و غیر اصطلاحی ـ مانند هَذَا، ذَلِکَ، تَقْرِیباً، ظُهْر، جِسْم، ...ـ نیز در این فرهنگ مشاهده میشود، هم به این دلیل بوده است، و هم به جهت دلالتهای ارزشمند ترکیبی و کاربردی آنها. درواقع، فرهنگ حاضر فرهنگی است عمومی، اما با تمرکز بر زبان معاصر و اصطلاحات روز، و تا حد ممکن پرهیز از واژههای ناسودمند.